Dompel je onder in historie, natuur en het Bourgondische Brabant tijdens een dagje Bergen op Zoom

Dichter Anton van Duinkerken noemde het liefkozend zijn Jubelstadje, Bergenaren trots de parel van Brabant. Hoe je het ook noemt, een dagje Bergen op Zoom verrast. Ik maak kennis met dit voor mij nog onbekende stukje Nederland, duik in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, lunch in het oudste hotel van ons land, beklim de 183 treden van ‘De Peperbus’ en slenter door knusse straatjes met overal waar ik aanklop een warm Brabants welkom en op elke straathoek een vriendelijk hallo.

Het Dilemma Doolhof

Ik duw met mijn hand tegen een spierwitte deur, vol vraagtekens over wat me daarachter opwacht. Om mij heen torenen bomen boven me uit, met links en rechts indrukwekkende erevelden. Ik sta op het punt om het Dilemma Doolhof te betreden; een gloednieuwe kunstinstallatie aan de Ruytershoveweg in Bergen op Zoom die oorlogsgeschiedenis tastbaarder moet maken voor de jongere generaties. Het doolhof legt je dan ook op bijzondere wijze een aantal dilemma’s voor, draaiend om één vraag: “wat zou jij nu doen?”. Via audioberichten word je meegenomen naar conflictsituaties, waarbij je door middel van keuzes het doolhof bewandelt. Het is een indringende ervaring zonder goede of foute antwoorden maar mét vragen die je nog lang aan het denken zetten. Precies wat initiatiefnemer Brabant Remembers ermee wil bereiken. Op 75 locaties door heel Brabant vertellen zij dit jaar en komend jaar persoonlijke oorlogsverhalen met als doel het verbinden van verleden en heden, plaatsen en mensen.

➸ Het Dilemma Doolhof zal een jaar lang te bezoeken zijn. Toegang is gratis en de audioberichten zijn te beluisteren in het Nederlands en Engels.

Bergen op Zoom op de radar

En dat lukt, want zonder dit doolhof was ik waarschijnlijk niet in Bergen op Zoom beland. Ondanks mijn liefde voor Nederland en het ondernemen van uitstapjes dicht bij huis, was Bergen op Zoom er eentje ver van mijn radar. Iets waar nu verandering in komt. En gelukkig maar, want dit stadje blijkt er eentje om op je planning te zetten. Het is even schakelen, van de confrontaties met oorlogsgeschiedenis in het Dilemma Doolhof, naar de serene straatjes, trapgevels en bloeiende bloembakken van het Bergens stadscentrum. Geen betere plek om daar even bij stil te staan dan op het terras van de lokale trots: Grand Hotel de Draak, ook wel bekend als het oudste hotel van Nederland. Een plek vol historie en verhalen, maar net zo goed een plek om te genieten van gastvrijheid op haar allerbest. Ik schuif aan voor een lunch in Hemingway, het gerenommeerde restaurant van het hotel, waar eerlijke gerechten met veel stijl en smaak op tafel worden getoverd door een jong en gepassioneerd team.

Tijdens mijn bezoek geniet ik van een wel heel speciaal menu met de 2e Wereldoorlog als thema. Gerechten met ingrediënten die ten tijde van de oorlog nog voor handen waren, maar met een twist die duidelijk maakt waarom Hemingway een Bib Gourmand onderscheiding kreeg. Een diner met dit themamenu is vanaf eind september te reserveren.

Een stadswandeling tijdens een dagje Bergen op Zoom

Het is klein van stuk, maar heeft alles wat je voor een dagje of weekendje weg nodig hebt. Een plaatje om te zien is het ook, het historische centrum van Bergen op Zoom. Tijdens een stadswandeling slenter ik over de Grote Markt, die je eigenlijk niet kan verlaten zonder de Sint-Gertrudiskerk, in de volksmond beter bekend als de Peperbus (voor een luttele 2 euro) te hebben beklommen. Het geeft je uitzicht over het mooie stadscentrum en de groene omgeving, met op heldere dagen zelfs een blik tot aan Antwerpen. Ik vervolg mijn weg, langs het Vierkantje vol boetiekjes en terrassen tot aan het het Markiezenhof; het oudste stadspaleis van Nederland. Wandel hier zeker even binnen; de begane grond is vrij toegankelijk, net als de Franse tuin waar het op een zonnige dag heerlijk genieten is van een drankje. Op de eerste etage vind je een museum met wisselende tentoonstellingen. Vanuit het voormalig paleis loop je zo door naar de eveneens historische Gevangenpoort; ooit een gevreesd gevangenis, tegenwoordig een toplocatie voor Escape Room ‘Escape the Gate’!

Ondergrondse taferelen

Hoewel Bergen op Zoom al op het eerste gezicht genoeg te bieden heeft, is er ondergronds ook heel wat gaande. Tijdens mijn stadswandeling lonken kelderluiken aan de voet van etalages. Hier en daar gaat er eentje open, zoals bij Aardzwam en Zo, waar in de kelder van de Wereldwinkel Jolande en haar man onder het motto ‘from waste to taste’ oesterzwammen kweken op koffiedik. Zou zomaar kunnen dat deze delicatesse uiteindelijk in Hemingway op je bord belandt! Schroom niet om bij deze en andere kelderdeuren op de bel te drukken. De vriendelijke Bergenaren laten je waar mogelijk graag hun stukje stad zien. Helemaal ondergronds ga je tijdens een tour door de Grebbe; het oude stadsriool. Klinkt wat vies, maar is anno 2019 hartstikke schoon en vooral een unieke ervaring vol bijzondere verhalen.

TIP: Je dagje Bergen op Zoom combineren met andere mooie plekken in de provincie? Check onze reistips Noord-Brabant!

Bergse hapjes en drankjes

Brabant zou Brabant niet zijn zonder een flinke dosis bourgondisch genieten. Ook in Bergen op Zoom zit je daarvoor helemaal op de goede plek. Naast de culinaire hoogstandjes van Hemingway, is ook restaurant De Hemel een dikke aanrader, waar eigenaren Eddy en Emmy heerlijke keuzemenu’s voor je samenstellen voor een heel schappelijke 33 euro. Bemachtig als het even kan een plekje in de binnentuin! Een niet te missen plek is ook Bodega Waldolala aan het Havenkwartier. In een ver verleden huisde in het pand een hoerenkeet, nu vind je er een fijne wijnbar met heerlijke drankjes en tapasgerechtjes.

En als het dan toch over eten in Bergen op Zoom gaat: zorg dat je even bij de plaatselijke bakker binnenwandelt, want deze stad staat bekend om haar platte tieten en Bergse bastaerts. Of dat nog uitleg nodig heeft? Platte tieten, zo zal je ontdekken, zijn een soort puddingkoeken, getopt met een glazuur in alle mogelijke kleuren. De bastaerts, die hun naam te danken hebben aan een historische Bergenaar met de nodige buitenechtelijke kinderen -of was het toch gewoon een recept van overgebleven ingrediënten? Hoe het ook zij, het is een taartje van koek, amandelspijs en cake. En daarbij neem je best het advies van de Bergse bakkers voor lief, want “Hier tellen we geen calorieën, wij tellen geluk”.

De Binnenschelde en Brabantse Wal

Dan rest er nog een laatste stop voor een ieder die Bergen op Zoom verlaat. Of twee eigenlijk. Want deze stad heeft niet alleen een bijzonder mooi centrum, ook net daarbuiten is het fijn vertoeven. Allereerst de Binnenschelde. De recreatieplas is dé hotspot op zomerse dagen, met volop zwemmers en surfers in het water en aan de Boulevard en heel wat strandtenten (check Het Strandhuys!) om je schoenen in uit te schoppen en achterover te zakken met een gin tonicje of twee, drie.

Bergen op Zoom heeft niet alleen een bijzonder mooi centrum, ook net daarbuiten is het fijn vertoeven.

En dan is er nog de Brabantse Wal. Deze natuurlijke verhoging in het landschap is waarschijnlijk ontstaan door erosie van rivier en zee en vormt een ideaal gebied om in te wandelen en fietsen. Tijdens een dagje Bergen op Zoom kan je er delen van de Brabantse Waterlinie bezoeken zoals Fort de Roovere met de Mozesbrug; een unieke loopgraafbrug dwars door het water. Een laatste must visit is de Pompejustoren. Deze hypermoderne en multifunctionele toren geeft je mooi uitzicht over de groene omgeving van Bergen op Zoom. Kunnen je voeten dat na de 183 treden van de Peperbus niet meer aan? Geen zorgen, kom gewoon terug. Bergen om Zoom verwacht je.

Geschreven door Naline Roodbeen - Naline is de oprichter van Stop and Stare. Ze wordt het allergelukkigst van reizen en schrijven. Heeft een voorkeur voor verre oorden maar vindt Nederland stiekem het allermooist. Krijgt vlinders van roadtrips, Aziatisch eten en vreemde talen. Is graag zuinig op de aardbol en fan van duurzaam toerisme.