Mons 2015: Culturele Hoofdstad van Europa
De perfecte uitvlucht voor een Waalse citytrip
Mons mag zich dit jaar, samen met het Tsjechische Pilsen, Culturele Hoofdstad van Europa noemen. Het Waalse stadje treedt hiermee in de voetsporen van zijn bekendere Belgische voorgangers: Antwerpen (1993), Brussel (2000) en Brugge (2002).
Stedentrippen naar de Culturele Hoofdstad van Europa
De titel Culturele Hoofdstad van Europa is ondertussen een ingeburgerd recept voor stadsvernieuwing. Mons, Bergen in het Nederlands, is een ruwe diamant waaraan naarstig geslepen wordt. Toparchitecten zoals Daniel Libeskind en Santiago Calatrava bouw(d)en er respectievelijk een congrescentrum en een nieuw station. Maar liefst vijf nieuwe musea openen er dit jaar hun deuren. Er is nog een weg te gaan, maar Mons neemt rasse schreden en legt een traject van langere adem af.
Puike tentoonstellingen
Het eerste dat opvalt aan deze Culturele Hoofdstad van Europa? Er is oog voor kunst met vele puike tentoonstellingen in én rond Mons. Over heel 2015 openen meer dan 20 tentoonstellingen hun deuren. Een combinatie van klassieke en moderne kunst, van jonge talenten en grootmeesters. De echte kunstliefhebbers kan beter nog heel even geduld hebben: op 4 en 5 april dit jaar vindt de opening plaats van de vijf nieuwe musea die ook in de jaren na de Culturele Hoofdstad van Europa vorm moeten geven aan Mons als cultuurstad. Een aantal tentoonstellingen die je op dit moment kunt bezoeken:
Van Gogh in de Borinage
Het BAM (Musée des Beaux-Arts de Mons) heropende in 2013 met een overzichtstentoonstelling rond Andy Warhol en heeft nu opnieuw een succes in huis met ‘Van Gogh in de Borinage’. De Borinage, een streek in de Waalse provincie Henegouwen waarvan Mons de hoofdstad is, stond tot een flink eind in de 20e eeuw bekend om zijn steenkoolindustrie. Van Gogh was er een paar jaar actief als predikant. Maar ook die twaalfde stiel betekende een dertiende ongeluk. Uiteindelijk besliste Van Gogh, op aanraden van zijn broer, om kunstenaar te worden. Van Goghs verblijf in de Borinage werd bepalend voor zijn leven en werk. Hier ontwikkelde hij zijn artistieke gedachtengoed.
Verwacht hier geen klassieke topstukken in de expo, maar een indringende blik in de kunstenaar zijn artistieke interne keuken en coming of age. De thematisch opgebouwde tentoonstelling is ontluisterend: je ziet een aspirant-kunstenaar oefenen door te kopiëren. Ze geeft je ook inzicht in de prille motieven die Van Goghs later zal recycleren, maar vooral perfectioneren: arbeiders, boeren en de eenvoudige huizen waarin ze wonen. Deze tentoonstelling loopt nog tot 17 mei. Elke zaterdag en zondag is er om 10:15 uur een gratis rondleiding in het Nederlands.
Lokale supersterren
En nog zo’n trekpleister voor kunstliefhebbers in de Waalse Culturele Hoofdstad van Europa: in Les Anciens Abattoirs van Mons verkende ik met een tablet de tentoonstelling ‘Mons Superstar’. De tentoonstelling is opgevat als een interactief parcours langs pioniers van de meest diverse pluimage. Een ding hebben deze uitvinders en idealisten alvast gemeen: ze komen allemaal uit Mons en omstreken. Is deze expo dan ook interessant voor bezoekers van buiten de streek? Absoluut. Innoveren en vernieuwen zijn niet alleen de centrale thema’s van de expo, maar ook de leidraad van je bezoekerservaring. Nog al te vaak is het aanmodderen met digitale dragers en applicaties in tentoonstellingen, maar Mons Superstar doorstaat de test met glans. Deze tentoonstelling loopt nog tot 12 april.
‘Luc Tuymans: the real thing, right?
De Belgische schilder Luc Tuymans is een van de meest invloedrijke kunstenaars van de laatste 20 jaar en wereldberoemd. Hij wordt zelfs even vermeld in de populaire Netflix-reeks ‘House of Cards’! De man stond tot voor kort nog in België in het brandpunt van de media-aandacht vanwege zijn veroordeling wegens plagiaat.
De kunstenaar is vooral bekend omwille van zijn schilderijen, maar het Centre de la Gravure et de l’Image imprimée de la Louvière toont een overzicht van zijn grafisch werk dat vrijwel onbekend bleef. De tentoonstelling ‘Luc Tuymans – Suspended’ belicht een Tuymans die sinds 1989 het medium gravure exploreert en daarbinnen experimenteert technieken en dragers. In het werk ‘Le Verdict’ bijvoorbeeld, past Tuymans grafische technieken op een innovatieve wijze toe: 11 kleurenlitho’s werden gedrukt op 7 stroken behangpapier. Deze tentoonstelling loopt nog tot 10 mei. Op 3 mei is er om 15u een rondleiding in het Nederlands. Toegang is gratis, je betaalt enkel 5€ voor de rondleiding.
Leren van carnaval
Het Internationaal Museum van het Carnaval en het Masker in Binche is een persoonlijke favoriet. Het feit dat ik gefascineerd ben door maskers en maskerrituelen is daar allicht niet vreemd aan. Het carnaval lijkt ook opnieuw hip. Landelijke maskerades en stedelijke parades kennen een grote heropleving, worden nieuw leven ingeblazen of in een nieuw jasje gestoken. De tentoonstelling ‘Le Monde à l’Envers’ (De Wereld Op Zijn Kop) zet je aan het nadenken over wat dit feest ons over onszelf en onze moderne maatschappij vertelt. Het parcours biedt een frisse blik en nieuwe invalshoek op zowel het agrarische als het stedelijke aspect, en op de historische en hedendaagse relevantie van traditionele maskerades. De geografische klemtoon ligt op Europa en het Middellandse Zeegebied.
Wie de smaak te pakken wil krijgen, bekijkt even de fascinerende beelden van fotograaf Charles Fréger die met zijn reeks ‘Wilder Mann’ Europese vermommingsrituelen magnifiek in beeld bracht. Deze tentoonstelling loopt nog tot 28 juni.
Reistips voor Mons 2015
Wie alle vier de tentoonstellingen wil bezoeken, zakt het best voor 12 april af naar Mons. Een leuke overnachting tijdens je stedentrip vind je in Hotel St James, een klein charmehotel in een statig herenhuis op wandelafstand van de Grote Markt. Na een dagje cultuursnuiven nog even op stap in stijl? Alhambra is een verrassende club met graffitikunst van de bekende Brusselse streetartist Bonom. Wil je Mons echt buiten de platgetreden paden leren kennen, ga dan de hort op met De Greeters van Mons.
Lekker eten en drinken tijdens je bezoek aan de Culturele Hoofdstad van Europa? Er zijn talloze adresjes te vinden die een leuke link hebben naar kunst en cultuur. Bistrot Folie bijvoorbeeld, dat verbonden is aan cultuurlaboratorium Maison Folie. L’Excelsior op de Grote Markt is een authentieke brasserie met art-nouveau trekjes. Qua design is Cocotte een aanrader: op deze leuke lunchplek vind je origineel gerecycled interieur. Ook leuk in deze categorie is Le Salon des Lumières. Het interieur, personeel en de gerechten zijn hier 100% achttiende-eeuws.
Meer tips voor een originele stedentrip in België? Kijk eens bij onze tips voor Antwerpen, Brugge en Mechelen!
Foto’s: Sylvie de Weze/Gregory Mathelot, Visit Mons. Header: David Bormans.
Ook leuk!
