Praktische tips voor reizen per trein door China

Er klinken hoge, scherpe zangklanken uit de coupé naast me, bij het raam spuugt een man zijn zonnebloempitten ritmisch op de grond. Het gehuil van een baby verderop vult dit chaotische orkest aan. Iemand besluit bovendien dat het tijd is om de karaoke set weg te stoppen en de radio aan te zetten. Het is half zes. In de ochtend. Door het raam zie ik groene heuvels en bruine rivieren voorbijflitsen, ze worden gekleurd door de rode gloed van een opkomende zon. Ik verwacht ieder moment een cameraploeg die tevoorschijn springt om iedereen aanwijzingen te geven voordat er een nieuwe take wordt opgenomen. Maar dit is geen filmset, het is het decor van het trein reizende volk in het immense China.

Met de trein door China

Reizen met de trein in China is goedkoop, snel, efficiënt qua planning en bovendien een ervaring op zich. Het beeld van uitpuilende treinen zoals in India, waar iedere centimeter met iets nuttigs wordt opgevuld en waar het dak zelfs als slaapcoupé wordt ingedeeld, kun je snel vergeten. Net als het reisschema van onze eigen NS (gelukkig!). De Chinese treinen zijn modern en vertrekken (bijna) altijd op tijd. Maar het kan allemaal ook overweldigend zijn, waardoor de stress kan toeslaan. Hier enkele tips om je zo goed mogelijk op weg te helpen!

Verschillende type tickets

Allereerst is het belangrijk om te weten dat je verschillende type treintickets hebt. Als je een kleine reis maakt van ‘slechts’ enkele uurtjes is een soft seat of eventueel een hard seat voldoende. Er zijn ook standing tickets, maar bedenk wel dat China twee keer de grootte van Europa heeft, waardoor ‘eventjes staan’ gelijk staat aan een overdonderende training voor je benen. Bovendien wil je niet graag op de grond zitten, als je eenmaal weet wat daar allemaal op belandt..

Voor de langere reizen zijn de sleepers de beste optie. Ik heb verschillende reizen gemaakt per trein door China, en heb altijd gekozen voor een hard sleeper. Deze vond ik, voor Aziatische standaarden, van prima kwaliteit en ze zijn bovendien niet duur; reken op ongeveer twee euro per uur. Van Xian naar Chengdu betaalde ik bijvoorbeeld vijfentwintig euro. Klinkt veel, maar bedenk wel dat je dan bijna duizend kilometer aflegt en meer dan vijftien uur in de trein zit. Bovendien reisde ik altijd ’s nachts. Hierdoor ben je geen geld meer kwijt voor een overnachting en daarnaast is het nuttig om jezelf naar een nieuwe stad te verplaatsen terwijl je slaapt. De hard sleepers zijn per zes in een open coupé, waardoor het nogal rumoerig kan zijn. Chinezen kunnen namelijk niets doen zonder er héél veel geluid bij te maken: een film kijken kan niet zonder gegiebel, noodles eten staat gelijk aan een slurpfestijn en zelfs slapen gebeurt met veel gedraai en gesnurk.

Wil je je hier liever voor afzonderen, dan kies je voor een soft sleeper. Deze bedden zijn luxer; ze zitten namelijk per vier in een coupé en hebben een deur die gesloten kan worden.
Het is belangrijk om bij het boeken van je ticket aan te geven op welk bed je wilt liggen. De onderste bedden zijn vaak het duurst, omdat je hier ruimte hebt om ook rechtovereind te zitten. Het bovenste bed is daarentegen het goedkoopst vanwege het gebrek aan ruimte boven je hoofd. Voor lange mensen is dit wel een fijne optie. Je hebt namelijk geen last van Chinezen die continu tegen je voeten aan lopen (als je langer dan 1.80 meter bent, steken je voeten over de rand uit!).

Het ticket kopen

In bijna ieder hostel of guesthouse kunnen ze treintickets voor je regelen. Met name als je in tijdnood zit kan dit een goede optie zijn. Je geeft door op welke dag en welke tijden je wilt vertrekken en zij regelen je ticket. Natuurlijk doen ze dit wel voor een kleine vergoeding, maar dan spreken we over hooguit enkele euro’s. Zelf kocht ik mijn ticket altijd op het treinstation. Van tevoren zocht ik via een website met reisschema’s alle informatie op, zodat ik niet voor verrassingen kwam te staan. Laat altijd de nodige informatie naar het Chinees vertalen in het hostel voordat je naar het station gaat. Ga vervolgens op zoek naar dat ene loket waar een Engelssprekende Chinees zit en scoor je ticket! Wees op tijd. Je wilt natuurlijk het beste bed, en dat het liefst voor een zacht prijsje. Maar je bent niet de enige die dat wil.

Treinkaartjes worden vaak een dag of vijf van tevoren in de verkoop geplaatst, waardoor de beste plaatsen het snelst verdwijnen. Hoe eerder je jouw ticket koopt, hoe beter. Vergeet trouwens niet je paspoort mee te nemen, je koopt namelijk een ‘persoonlijk ticket’. Alleen jij kunt met dat ticket reizen, dus doorverkopen als je nog een paar dagen langer wilt blijven in een stad zit er niet in. Wel is het mogelijk om op het station te wisselen met een andere dag of vertrektijd, mits je dit op tijd doet natuurlijk.

En dan de reis…

De meeste stations in de miljoenensteden van China zijn immens groot. Je kunt makkelijk een uur ronddwalen en nog niet weten van waar jouw trein precies vertrekt. Het is misschien onnodig om te zeggen, maar kom op tijd bij het station aan. Als je tijd over hebt is het slim om voldoende eten en drinken in te slaan. De man met het voedselwagentje die ieder uur schreeuwend voorbij loopt biedt vaak dubieus voedsel aan, dus het is slim om zelf een eigen voorraad bij te hebben. Aan boord is een kraan met heet water, waarmee je bijvoorbeeld noodles en thee klaar kunt maken. En snacks en fruit zijn altijd handig om in je tas te hebben tijdens een reis van twintig uur.

Wil je snel vrienden aan boord maken, neem dan een zak zonnebloempitten mee. Die ben je binnen no time kwijt aan je Chinese medereizigers! Een wc-rol en een paar slippers zijn trouwens ook geen overbodige luxe om in de buurt te hebben. Bij de sleepers worden een kussen en een deken geleverd. Het kan echter wat fris zijn met de airconditioning, met name bovenin de coupé. Ik gebruikte zelf mijn sarong om onder te slapen. Een sjaal of compacte slaapzak kan aardig van pas komen in de Chinese treinen. Mijn backpack propte ik altijd onder het laagste bed, en een kleine tas met waardevolle spullen legde ik onder mijn kussen. Reizen per trein door China is relatief veilig, maar je weet maar nooit.

Geschreven door Jessica Lokker - Jessica is (reis)journalist en belandt vaak in vreemde situaties en op bizarre plekken. Een ceremoniële dolkendans bijwonen op Bali, gered worden door natuurwachters op Sardinië of een opvangcentrum voor luiaards bezoeken bijvoorbeeld.