De ultieme Camino de Santiago packlist! Ik ga 800km lopen en neem mee…
Een voettocht van ruim 800 kilometer waarbij je vijf weken onderweg bent. Wat heb je dan in godsnaam allemaal nodig? Het was exact mijn vraag op het moment dat ik besloot de Camino de Santiago te gaan lopen. Avonden lang speurde ik het internet af naar alles wat ik nodig had. Ik praatte met reizigers die de tocht al hadden gedaan en raadpleegde alle gidsen die ik erover kon vinden. Het resultaat mocht er zijn, want met slechts 5,5 kilo aan bagage liep ik uiteindelijk probleemloos mijn Camino. Alles wat ik meehad heb ik gebruikt en niks heb ik gemist. Daarom hier, mijn winning Camino de Santiago packlist!
Voor wie al eens een langeafstandwandeling heeft gedaan is inpakken voor de Camino ongetwijfeld een stuk makkelijker. Ik had geen ervaring, maar wilde het goed aanpakken voor mijn Camino del Norte van ruim 860km. Dat ik zo min mogelijk mee wilde nemen wist ik in ieder geval wel, want zwaar genoeg zou het ook zonder bagage al wel worden. Het bleek een goede keuze, want dankzij deze minimale Camino de Santiago packlist vertrok ik met een backpack waar doorgewinterde pelgrims een diepe buiging voor maakten.
Algemene richtlijn voor je Camino de Santiago packlist
De ‘regel’ voor bagage die je bij je moet dragen is dat het maximaal 10% van je lichaamsgewicht mag zijn. Houd deze regel ook echt aan. Je tas kan licht aanvoelen, maar als je er 30 kilometer mee door de bergen hebt gelopen denk je daar al snel anders over. Vergis je bovendien niet in het gewicht van eten en drinken dat er tijdens je tocht nog bij komt. Als je deze Camino de Santiago packlist volgt, zou je tussen de 5 en 6 kilo uitkomen, zónder water.
Camino Inspiratie:
♡ Rother Wandelgids Camino del Norte: Zeer uitgebreide gids in compact formaat
♡ Ik ben er even niet: Reisverslag Camino de Santiago door Duitse presentator Hape Kerkeling
| DE BASIS | ||
▸ Backpack 30L – Osprey Tempest
▸ Hedgehog GTX XRC wandelschoenen – North Face
Ongeacht je budget en de lengte van je gekozen Camino: er zijn twee dingen waar je absoluut niet op wilt besparen, namelijk je backpack en wandelschoenen. Kies je deze items verkeerd dan eindig je voor je het weet met rugproblemen en voeten vol blaren. Geloof me, dit is de investering waard.
De juiste backpack voor de Camino
Heel wat medewandelaars spraken me onderweg aan. In mijn heel bescheiden backpack van 30 liter zat -zonder water- 5,5 kilo aan spullen. Of ik alles echt wel mee had? Bij aankomst in Santiago kon ik concluderen dat dat absoluut het geval was, en met dank aan mijn weinige bagage was mijn tocht heel wat aangenamer dan hij met 20 kilo zou zijn. Na het nodige passen en vergelijken koos ik uiteindelijk voor de Osprey Tempest van 30 liter. Voor mij was het meer dan genoeg. Wil je toch iets ruimer kunnen inpakken, dan is 40L ook prima, maar hou in de gaten dat hoe groter je tas is, hoe meer je ook geneigd bent mee te nemen. Dingen om op te letten bij het aanschaffen van een goede backpack voor de Camino de Santiago: lichtgewicht, ademend op de rug en zachte rug- en heupbanden. Daarnaast vond ik kleine tasjes op de heupband en bevestiging voor wandelstokken heel handig. Kijk goed na of er een regenhoes in je backpack zit, is dat niet het geval (zoals bij die van mij), dan heb je die nog los nodig.
➸ Lees ook: Zó pak je je backpack slim in
Wandelschoenen voor de Camino de Santiago
Dit is natuurlijk hét item dat je perfect voor elkaar moet hebben. Goede wandelschoenen zijn niet goedkoop, maar het scheelt dat je voor de Camino de Santiago geen professionele bergschoenen nodig hebt. Ik heb lang getwijfeld tussen hiking boots of trail runners en ben uiteindelijk voor het laatste gegaan. Boots geven meer stevigheid aan de enkels, maar zijn ook een heel stuk zwaarder. Voor het terrein heb je het bovendien niet per se nodig. Ik kocht uiteindelijk de North Face Hedgehog schoenen. Deze zijn stevig maar lichtgewicht en zaten bij mij ontzettend comfortabel. Inmiddels is dit type niet meer overal verkrijgbaar. De Vectis Explorer Futurelight wandelschoenen van North Face zijn het nieuwe, vergelijkbare model.
Zo kies je de juiste wandelschoenen voor de Camino de Santiago:
Ik ben tijdens mijn zoektocht allerlei outdoor winkels afgegaan om diverse modellen te passen. Een aanrader, want zo kan je pas echt vergelijken en ontdekken wat voor jou het fijnste zit. Ik zocht daarbij specifiek naar schoenen met Gore-Tex (tegen regen of nat gras) en een Vibram zool. Dit laatste geeft je extra grip maar ook bescherming bij harde ondergrond zoals asfalt, waar je tijdens de Camino regelmatig mee te maken zal hebben. Let er verder op dat je je schoenen in ieder geval een maat te groot koopt, dit om wrijving te voorkomen en rekening te houden met het uitzetten van je voeten bij warmte en inspanning. Je grote teen mag hoe dan ook niet de voorkant raken. Te groot moeten ze daarentegen ook niet zijn. Ga daarom als het kan in de winkel op een helling staan, tijdens klimmen en dalen is het namelijk niet de bedoeling dat je voeten gaan schuiven.
Van en naar de Camino de Santiago:
Ik boekte een vlucht naar Bilbao, waar je vanaf Schiphol als Eindhoven rechtstreeks kan komen met KLM. Ook vanaf Eindhoven zijn er vluchten naar Bilbao. Vanaf daar pakte ik de bus naar het startpunt. Voor de terugweg pakte ik vanuit Santiago de Compostela de bus naar Porto (Portugal), waar vandaan onder andere Transavia rechtstreekse vluchten Porto voor een spotprijsje heeft naar Schiphol.
| KLEDING | ||
▸ Regenpak (broek en jas) – ANWB, of Decathlon
▸ Leggings – H&M
▸ 2 shirts met korte mouwen – H&M
▸ Dun vestje – H&M
▸ Fleecelaag – Quechua, Decathlon
▸ Korte broek
▸ Blousje voor vrije tijd
▸ Microvezel handdoek maat M – Bever. Ook verkrijgbaar bij Decathlon
▸ 3 paar sokken – Bridgedale, via webshop Ikwilmeerreizen.nl
▸ 2 sport BH’s – H&M
▸ Buff (handig als sjaaltje, op je hoofd, zweetband, oogmasker, etc)
▸ 3 sport onderbroeken – Decathlon
▸ Teenslippers
▸ Packing Cubes (half en kwart) – Eagle Creek, Bever
De juiste kleding voor de Camino
Wanneer je net als ik voor het eerst zo’n lange wandeling gaat maken, heb je een hoop spullen aan te schaffen. Op de backpack en schoenen wilde ik niet besparen, op kleding heb ik dat wel gedaan en daar heb ik geen spijt van gekregen. Specialistische kleding uit outdoorwinkels gaat uiteraard langer mee en zal wellicht nog comfortabeler zijn, dit is dus een persoonlijke keuze. Ik koos voor 2 quick dry t-shirts met korte mouwen, 1 strak sportvest en 2 quick dry leggings, allemaal gewoon van de sportafdeling van H&M. Bij Decathlon kocht ik nog een fleecevest waar ik heel blij mee was. De meeste wandelaars kiezen voor een outdoorbroek (eventueel afritsbaar). Ik heb er een aantal gepast, ook van dure merken, en vond ze simpelweg niet comfortabel genoeg. Leggings nemen ook nog eens nagenoeg geen ruimte in en zijn heel licht. Wat je ook kiest: quick dry materiaal is your best friend.
Ga je in hartje zomer de Camino Francès lopen of de Via de la Plata, die bekend staan om de enorme hitte? Dan mag er op jouw Camino de Santiago packlist best een vest minder staan. Je kunt die bijvoorbeeld inwisselen voor een shirt met lange mouwen, deze beschermt je ook gelijk tegen de felle zon. Een fleecelaag is wel een aanrader; het is altijd comfortabel en op koude avonden, nachten en in de vroege uurtjes zal je er dankbaar voor zijn. Wat ik niet mee had maar wel een essential is voor in de zomer: een zonnehoedje!
Hiking sokken
Misschien wel het meest onderschatte kledingstuk voor wandelaars. Je kunt nog zulke goede schoenen hebben, als je niet de juiste sokken draagt kan je alsnog heel wat problemen krijgen. Laat je dagelijkse sokken dan ook vooral thuis en haal een aantal echte hiking sokken. Ik ging voor 3 paar van Bridgedale, die extra stevigheid geven op precies de juiste plekken. Ik koos voor 2 paar lage en 1 paar hoge en had dat achteraf liever andersom gedaan. Ook al is het warm, je loopt constant door hoog gras en langs begroeiing en dan geven hoge sokken net wat meer bescherming.
Packingtip: Op mijn vesten na paste al mijn kleding in twee Eagle Creek packing cubes. De Packing Cubes bleken het geheim van mijn kleine backpack te zijn: hierin rol je je kleding namelijk enorm compact op waardoor er veel meer in je tas past én je alles netjes op orde houdt. Ik had een halve cube (kleding en regenpak) en een kwart cube (ondergoed) bij me waar alles met gemak in ging, inclusief lakenzak en handdoek.
| TOILETSPULLEN | ||
▸ Standaard persoonlijke spullen (Tandenborstel, deo, medicijnen, etc)
▸ Tube Nivea crème 100ml
▸ 2 x Mini zonnebrandcrème 30 en 50 SPF
▸ Mini insectenspray – Care Plus
▸ Labello met SPF
▸ Oordoppen
▸ Oogmaskertje (voor als je buurman in de slaapzaal het licht aanhoudt)
▸ Blaarpleisters – Compeed
▸ Mini schaartje
▸ Kleine haarborstel
▸ Pincet
▸ Desinfectie – drogist
▸ 2 siliconen navulflesjes – Eagle Creek via Ikwilmeerreizen.nl
▸ Stuk zeep in doosje
▸ Droogshampoo mini
Basis toiletspullen
En dan wordt het hier zwaar- letterlijk. Want hoe zuinig je ook bent, toiletspullen stapelen al snel op en vormen samen een hoop gewicht. Een must have was voor mij de bijvulflesjes van Eagle Creek. Je kunt dit soort verpakkingen op veel plekken kopen, maar deze siliconenflesjes zijn echt onverwoestbaar. Met een grote fles shampoo reizen is niet te doen en mini verpakkingen zijn onderweg heel weinig te vinden. Verder is 2-in-1 shampoo een uitkomst, al koos ik toch voor het comfort van een shampoo en cremèspoeling. Ook droogshampoo is een fijne toevoeging: het weegt niks en er zijn onderweg nu eenmaal genoeg douches waar je het liefst zo min mogelijk tijd in door wilt brengen. Een los stuk zeep in een goed afsluitend doosje gebruikte ik als douchezeep én als wasmiddel voor mijn kleren. Essentieel is ook zonnebrand, bespaar hier zeker als je in de zomer loopt niet op. Ik vond het fijn om mijn toiletspullen te verdelen over kleine tasjes, zo verdeel je ook het gewicht in je backpack en kan je overal handiger bij.
EHBO spullen voor onderweg
Natuurlijk onmisbaar zijn ook de blaaspleisters. Ik heb ze niet nodig gehad, maar wel vaak genoeg uitgedeeld aan anderen. Een kleine EHBO kit stelde ik zelf samen, met daarin o.a. paracetamol, ORS, een pincet, verschillende (blaar)pleisters en desinfectiemiddel. Veel wandelaars hebben speciale crèmes mee voor je voeten en om spieren mee te masseren. Ik had alleen een 100ml tube nivea bodylotion mee en zette die multifunctioneel in.
Het item dat ik misschien wel het meest koesterde tijden de Camino waren mijn oordoppen. Overnachten op slaapzalen staat garant voor het nodige lawaai. Ook al neemt geen enkele oordop het geluid helemaal weg: zorg dat je genoeg goede oordoppen bij je hebt!
| OVERIGEN | ||
▸ Hoofdlamp – Black Diamond, via Ikwilmeerreizen.nl
▸ Wandelstokken – Quechua Forclaz 500, Decathlon. Geef je de voorkeur aan betere kwaliteit dan zijn de wandelstokken van Bever een aanrader.
▸ Zonnebril
▸ Document met belangrijke info en kopietjes paspoort
▸ Mini portemonneetje
▸ Mini duct tape
▸ Telefoon, oplader en powerbank
▸ Dual USB lader – Action
▸ Nylon tasje – Action
▸ Ziplock zakjes
▸ Paar wasknijpers
▸ 2 kleine karabijnhaken – Xenos
▸ Zakdoekjes
▸ Reisbestek setje – GSI Outdoors
▸ Lakenzak – Xenos
▸ Backpack raincover – Thule (universeel). Voor Osprey zijn er ook losse backpack regenhoezen op maat.
Een slaapzak of lakenzak?
Dan denk je dat je er bijna bent, maar er zijn nog een hoop handigheden die je goed van pas gaan komen. Allereerst is er de keuze tussen een lakenzak of slaapzak. In de herbergen behoor je bijna altijd je eigen slaapzak te gebruiken, wel zijn er meestal extra dekens aanwezig. Ik koos voor een lakenzak en bespaarde daarmee een hoop ruimte, maar veel andere wandelaars hadden een slaapzak mee. De keuze is persoonlijk: een slaapzak kan wat comfortabeler zijn maar is groter en zwaarder. Op mijn hele reis was er slechts 1 overnachting waar geen dekens aanwezig waren en ik het echt koud had (update: deze accommodatie –Klooster in Sobrado– is in 2022 gerenoveerd en inmiddels zijn ook hier dekens aanwezig). Ga je midden in de zomer op pad, ga dan sowieso voor een lakenzak want die is dan echt warm genoeg.
➸ Meer over de Camino? Lees hier meer over de pelgrimsroute.
Ook deze items horen op je Camino de Santiago packlist:
Een hoofdlampje is ideaal voor als je wilt lezen wanneer in de slaapzaal het licht al uit is (meestal 22:00 uur), je ’s nachts naar de wc moet maar ook als je voor dag en dauw aan je etappe begint. Stopcontacten zijn in veel herbergen schaars, een USB stekker met meerdere poorten is dan fijn om zo snel mogelijk al je apparaten (in mijn geval telefoon en powerbank) op te laden. In mijn backpack zat ook een nylon tasje, dit neemt echt geen ruimte in en is ideaal als je na aankomst bij je herberg even het dorpje in wilt. Mijn reisbestek gebruikte ik echt elke dag, voor picknicks onderweg en vaak genoeg ook voor ontbijt en avondeten als er geen keuken in de accommodatie was. Kleine items kunnen voor vertrek heel nutteloos lijken maar je onderweg van onverwacht comfort voorzien. Mijn mini karabijnhaken hingen standaard aan mijn backpack en gebruikte ik om kleding aan mijn tas te hangen als dat ’s ochtends nog niet droog was. En mijn gouden tip voor elke reis en dus ook op de Camino de Santiago packlist: rol op een houtplug of iets soortgelijks een beetje duct tape. Komt echt altijd wel ergens van pas!
De juiste wandelstokken
Het is een idyllisch gezicht; een pelgrim met zo’n mooie houten staf. Maar mooi plaatje of niet: ga gewoon voor echte trekking poles. Deze zijn veel comfortabeler, hebben een handgreep en je kunt ze natuurlijk eenvoudig inschuiven en aan je backpack bevestigen wanneer je ze niet gebruikt. Je ziet onderweg veel wandelaars met 1 stok lopen. Ik kan dit niet aanraden, je belast je lichaam dan namelijk ongelijk. Goede wandelstokken verlichten je tocht doordat het je gewicht (en dat van je bagage!) verdeeld. Voor iedereen een stuk comfortabeler, zeker bij klimmen en dalen. Kies het liefst niet voor Nordic Walking sticks want die hebben een dop op de punt, wat voor natuurpaden niet ideaal is. Houd er rekening mee dat je officieel gezien geen wandelstokken mee mag nemen in handbagage tijdens je vlucht. Op internet las ik uiteenlopende ervaringen dus ik besloot ze pas te kopen bij aankomst in Bilbao. Voor de terugvlucht heb ik ze helemaal uit elkaar gehaald zodat ze in mijn backpack paste en zonder problemen door de controle gekregen.
Eten en drinken voor onderweg
Wat op geen enkele Camino de Santiago packlist staat en door de meeste wandelaars volledig wordt onderschat, is het gewicht dat er nog bij komt door eten en drinken. In Noord-Spanje kan je gelukkig water uit de kraan drinken, iets wat ik ook overal probleemloos heb gedaan. Er zijn onderweg genoeg fonteintjes te vinden waar je je fles bij kan vullen, met grote hoeveelheden sjouwen hoeft dan dus niet. Dit is niet voor alle routes hetzelfde, dus kijk dat goed na. Ik begon de dag met 1 liter water, verdeeld over 2 flesjes zodat het gewicht in balans was en vulde die bij elke gelegenheid bij. Qua eten droeg ik een standaard voorraadje lichtgewicht snacks bij me (gedroogd fruit, noten, een paar mueslirepen). Vers fruit is relatief zwaar en kocht ik elke dag onderweg in een dorpje om direct op te eten, net als brood en wat beleg.
Ga je ook beginnen aan deze mooie tocht en heb je vragen over jouw Camino de Santiago packlist? Laat het hieronder weten!
Ook leuk!
Hey Naline, wat een leuk superhandig stuk is dit! Ik denk erover een stuk Camino te lopen en wil graag heel weinig meenemen. Jij geeft hele nuttige tips, uitleg en foto’s. Heel tof. Ik ga zeker nog meer bekijken en lezen op deze mooie site. Ben zelf ook een reisfan :)). Dankjewel en tot later! Groetjes, Marloes
Hoi Naline, hehe eindelijk iemand die hetzelfde erover denkt,hoe minder hoe beter.Ik ga nu zeker voor een 30l. rugzak (salomon).Dank voor de nuttige info,Leo
Hi Leo, fijn dat ik je heb kunnen helpen! Welke Camino ga je lopen?
Goedemorgen Naline,de Portugese route een deel daarvan aangezien ik niet zo veel vrij kan krijgen.Ik vertrek begin mei
Hoi Naline, 7 juli ga ik van af sint-pieterberg limburg naar Santiago de compostella dikke 2000km.
Lang heb ik hier op gewacht , en nu is alles er. Tijd , voorbereiding , geld en motivatie.
Nu nog lopen. Ben blij met jou verhaal.
Tot later gr Ruud
Hallo Ruud, bedankt voor je reactie. Erg leuk om te lezen dat je wat aan mijn artikel hebt voor je eigen Camino. Wat een indrukwekkende reis heb je voor de boeg zeg, ik wens je alle geluk en gezondheid toe voor onderweg. Buen camino!
Dag Ruud, hebt u ondertussen de route gelopen? Ik denk eraan te beginnen in Kuurne. ( Belgie )
Hee Naline, wat een nuttige info! Ik wil in juli de camino gaan lopen (max 150km), heb ook geen ervaring! Weet jij een goed punt om te starten?
Hi Karine, wat te gek dat je ook aan een Camino gaat beginnen. Je kunt in feit overal starten. Veel wandelaars die niet de hele route lopen, kiezen ervoor om alleen het laatste stuk te doen om zo wel in Santiago te eindigen. Heb je minimaal 100km gelopen (en daarvan dagelijks een stempel in je pelgrimspaspoort) dan krijg je namelijk je credential op het eindpunt.
Zelf kan ik aanraden om er juist voor te kiezen om bij de officiële start van de route te beginnen, vanaf daar 150 kilometer te lopen en wellicht in de toekomst vanaf dat punt de route weer op te pakken. Ik kwam veel mensen tegen die op die manier elk jaar een aantal etappes liepen, simpelweg omdat ze de mogelijkheid niet hadden om de hele route in één keer te voltooien. In dat geval kan je voor de Camino del Norte in Irun beginnen of voor de Frances in Saint-Jean-Pied-de-Port. Maar het is natuurlijk helemaal aan jou, dat is ook het leuke aan de Camino: je kunt hem helemaal lopen zoals dat het beste bij jou past, waardoor de ervaring ook voor iedereen anders is. Heel veel succes en plezier gewenst in ieder geval, buen Camino!
Dankjewel voor alle info! Ik ga eens even kijken wat mogelijk is 🙂
Hoi!
Nou, jouw verhaal is echt een uitkomst voor mij, wat een handige info!
Ik heb wel een vraag voor je: wanneer heb je de Camino gelopen?
Ik ben hem ook aan het plannen, en vroeg me af welke maand jij bent gegaan.
Ik zou graag in april-mei gaan of is juni gunstiger wat betreft het weer?
Groetjes, Marleen
Hoi Marleen, wat fijn om te horen dat je wat aan mijn tips hebt! Ik heb de Camino gelopen van half mei tot eind juni, dat was een goede timing, zowel qua weer als qua drukte. Maar het ligt er ook aan welke route je loopt. Ik deed de Camino del Norte, die heeft lagere temperaturen en over het algemeen veel meer regen dan de Frances bijvoorbeeld, terwijl je bij de Frances juist rekening moet houden met te hoge temperaturen en te veel drukte (met name in de zomermaanden). Ik zou zeggen dat je voor de Frances in april-mei helemaal goed zit. Doe je de Norte, dan zou ik iets later vertrekken als dat kan. Hoewel het weer op die route altijd wisselvallig is, is de kans lage temperaturen en veel regen groter in april en zullen zeker in het begin van de maand ook niet alle albergues al geopend zijn. Als je meer vragen hebt, let me know!
Hoi Naline!
Dank voor je snelle antwoord!
Mijn voorkeur gaat echt uit naar el Norte. Ik zal eens kijken of ik de boel wat naar voren kan schuiven.
Hoe heb jij de etappe Baamonde tot Sobrado dos Monxes ervaren?
Heb jij de dikke 40 km in één keer gemaakt?
En hoe is jouw weer over het algemeen geweest? Dat is natuurlijk elk jaar anders en ik ben echt niet bang voor wat regen, maar gewoon uit nieuwsgierigheid.
Dank je wel weer!
Groetjes, Marleen
Hi Marleen, ik heb tijdens mijn Camino niet de officiële etappes aangehouden. Dit omdat ik soms (zeker in het begin) minder wilde lopen en andere dagen juist meer. Daarnaast vermijd je de grootste, drukste albergues daardoor, ik vond het fijn om in de tussengelegen dorpjes te overnachten in kleinere accommodaties. Mocht je nieuwsgierig zijn hoe je je eigen etappes handig kunt plannen: ik gebruikte hiervoor de app Buen Camino. Echt een aanrader en had daardoor ook geen extra reisgidsje meer nodig, scheelde weer gewicht!
Bij de etappe waar jij het over hebt heb ik geloof ik niet de hele 40km gelopen, ik ben wel gestopt in Sobrado maar was de etappe daarvoor op een ander punt geëindigd. Er zijn wel heel wat dagen geweest dat ik 40km maakte, op de vlakkere stukken vond ik dat soms fijn om even voortgang te maken. Om je dan gelijk nog wat advies mee te geven: Het klooster in Sobrado dos Monxes is echt waanzinnig mooi, maar vreselijk om in te overnachten. De kamers vond ik voelen als een soort grotten, zonder licht en frisse lucht. Ik heb 2 uur gewacht om in te checken en eenmaal in de kamer gelijk weer rechtsomkeert gemaakt. Dit is heel persoonlijk natuurlijk; je kunt sowieso gaan kijken, maar misschien goed om te weten dat er aan de overkant van het plein ook een andere (fijne) albergue zit. Wél absoluut een bezoek aan het klooster brengen, bijzonder gebouw, vriendelijke mensen en de diverse kerkdiensten gedurende de dag en avond vond ik (als niet-kerkganger…) heel bijzonder. Succes!
Hoi Naline, enorm bedankt voor alle nuttige tips. Ik ben nu bijna in Santiago, gestart in Santander. Gisteren wel in het klooster in Sobrado overnacht, dit is in 2021 gerenoveerd en nu zeer goed te doen en een echte aanrader! En de buen camino app is inderdaad top! Groetjes, Christine
Hoi Christine, je bent vast inmiddels in Santiago dus bij deze allereerst: gefeliciteerd met je prestatie, ik hoop dat je genoten hebt van de reis! Heel fijn om te horen dat je wat aan mijn tips hebt gehad. Bedankt voor de update over Sobrado, ik heb het gelijk aangepast in het artikel.
Hi Naline,
Na heel veel paklijsten voor de Camino del Norte op YouTube en internet te hebben bekeken, komt die van jou het dichts bij wat ik voor ogen heb voor mijn camino volgend voorjaar. Dank voor je heldere uitleg! Wat ik nog extra meeneem zijn dunne handschoenen en natte doekjes. Heb jij die niet gemist onderweg?
Groetjes, Angelique
ahhh wat een heldere site, heb alles overgenomen voor mijn camino. Soms zie ik door de bomen het bos niet meer, maar jouw tips zijn echt helder en simpel! Qua route hetzelfde, ook daar weet ik niet waar te beginnen, maar komt goed! Dankjewel!
Wat een mooie paklijst! Komt heel erg in de buurt van wat ik ook wil meenemen. Camino Frances staat op de planning voor 2023: SJPdP-Santiago. Ik geniet van de reisverslagen op internet en boeken geschreven door degenen die naar Santiago gelopen zijn. Vorig jaar zomer begonnen met een weekje Krijtlandpad, dit voorjaar een weekje Graafschapspad en over 2 weken een weekje Brabantse Wal. Deze 3e keer kan er nog minder mee. Ik heb een Lowe Alpine 35-45. Kan hem dus vullen tot 45 liter indien nodig. Bedankt voor je tips!!
Hoi! Dank je wel voor deze super handige lijst!! Ik ben benieuwd naar je schoenen. Ik twijfel namelijk tussen lage en halfhoge. Ik loop altijd op B schoenen. Ook de law paden in Nederland. Ik ga half maart beginnen en. Duimen dat het weer beter wordt, het is momenteel net wel erg veel regen.
Hoi Naline, wat schrijf je makkelijk en de lijst is zeer bruikbaar. Ik wil graag met mijn gezien (man en 2 kinderen) volgend jaar de camino de Norte lopen. Hopelijk is dit mogelijk, nu corona nog zo aanwezig is. Ik wil je alvast bedanken voor jouw lijst !!
Hi Naline,
ik ga in maart de Santiago lopen en wil starten in St. Jean Pied de Port. Ben jij daar ook gestart? Mijn plan was om naar Bordeaux te vliegen en vanuit daar met de trein naar St. Jean te gaan. Of is jouw advies om op Bilbao te vliegen en vanuit daar de trein te nemen?
Wat betreft de lakenzak of slaapzak, wat denk jij in maart/april, is een lakenzak dan voldoende?
Ik hoor het graag en dank voor jouw nuttige tips.
Hartelijke groeten, Kristel
Hoi Kristel! Wat een fijn vooruitzicht. Ik ben gestart in Irún en heb ervoor gekozen om op Bilbao te vliegen en vanaf daar de bus te pakken naar Irún. Dat was heel gemakkelijk. Voor St. Jean Pied de Port weet ik eerlijk gezegd niet wat de beste keuze is qua openbaar vervoer.
Wat betreft laken: ik heb in mei/juni gelopen en had zeker genoeg aan een lakenzak. Als ik het me goed herinner waren er bij de meeste accommodaties ook dekens beschikbaar, al was dat in dat seizoen nooit nodig. 1 nacht in een oud klooster heb ik het echt koud gehad, en dat was ook juist een overnachting waar geen extra dekens beschikbaar waren.
Ik weet niet precies hoeveel kouder het in maart is, dat zou best wat kunnen schelen natuurlijk met mei/juni. Ik zou voor de zekerheid de gemiddelde temperatuur goed bekijken. Wellicht is het dan een idee om een lichtgewicht slaapzak mee te nemen, of in elk geval een warme longsleeve en legging die je ’s nachts aan zou kunnen trekken!
Succes met de voorbereidingen en buen camino!
Hoi Naline,
Wat een fijne packlist deel je met ons! Superfijn.
Ik ga op 1 april starten met de camino frances vanaf sjdp.
Ik zag dat jij een regenjas en broek had meegenomen. Heeft dat meer voordelen dan een poncho die je over jezelf en je rugzak kan trekken?
Verder wilde ik vragen hoe het werkt met de stempels in je credential. Waar en wanneer haal je die?
Groetjes Marie-jose
Hoi Marie-jose,
Fijn om te horen dat je wat aan mijn artikel hebt! Ik vond de regenjas- en broek echt van meerwaarde. Het neemt alsnog bijna geen ruimte en gewicht in, en je bent gewoon echt veel beter beschermd tijdens een flinke regenbui. En daar heb ik er nogal wat van gehad ;-). Heb veel pelgrims met zeiknatte broekspijpen voorbij zien lopen die alleen een poncho hadden.
Ervan uitgaande dat je meer geluk hebt met het weer dan ik had, is alleen een poncho ook echt oke hoor. Ergste wat er kan gebeuren is dat je broek nat wordt en de volgende dag nog niet droog is. Mocht je toch voor een regenpak kiezen, let er dan op dat je ook een regenhoes voor je rugtas meeneemt.
Wat betreft de credential en stempels: een credential kan je voor een paar euro online bestellen via diverse Nederlandse websites (heb ik gedaan) of op je startpunt. Wel even googlen dan waar je er eentje kan krijgen, bijvoorbeeld in een plaatselijke kerk of accommodatie. Stempels haal je heel eenvoudig elke dag zodra je aankomt bij je albergue. Ook de meeste hotels, B&B;s en andere accommodaties die in dorpen langs de route liggen hebben vaak wel een stempel. Restaurants en cafés overigens ook. Overnacht je een keer ergens waar ze geen stempel hebben (bijvoorbeeld in een Airbnb zoals ik 2 keer deed), dan kunnen ze je zeker vertellen waar je er wel eentje kan halen.
Succes met de voorbereidingen en buen camino!
Hallo Naline,
Graag zou ik nog iets willen vragen
Ik wil de trein boeken van bayonne naar st jean pied de port. Ik heb al verschillende sites geraadpleegd, maar ik kan alleen een gecombineerde reis boeken ( trein en bus). Klopt dit? Kun je er niet enkel met de trein heen?
Groetjes Marie-jose
Hoi, ook ik wil 1 april ook in SJPP starten en zoek me ook suf hoe het zit met trein/ bus. En ik vraag mij af hoe ik erachter kom of de eerste etappe al bewandelbaar is of dat er nog (teveel) sneeuw ligt? Dank!!! Groetjes Anne
Hoi Anne,
Ik heb vandaag contact gehad met een hostel in orisson op de route Napoleon.
Die zeiden dat de route de komende dagen dicht is omdat het sneeuwt.
Maar op 1 april hoor je het pas definitief helaas.
Groetjes en buen camino
ik heb tot nu toe altijd met poncho gelopen. Nadeel van een regenhoes over je rugzak is dat het bij harde regen toch niet droog blijft daar binnenin die tas. Als het niet te koud is en regent kun je een korte broek aan doen.. Schoenen worden volgens mij altijd nat. Is het niet door de regen dan wel door het water waar je doorheen moet lopen om van a naar b te komen (Portugese route in december-januari). Omlopen omdat er plassen zijn is voor mij geen optie. Route is route, nietwaar? Poncho is licht, mijne weegt net 200 gram en erg compact. Nog een voordeel.
Verder leuk om je site te bezoeken.. more is less.. wees creatief in je keuzes.. Iedereen veel wandelplezier!
Hallo. Jij loopt alleen het laatste stuk in Spanje. Daar kun je altijd in een refugé slapen en alles onderweg kopen. Natuurlijk hoef je dan bijna niets mee te nemen! Maar als je de Camino vanuit Nederland start red je dat niet met 5 kilo.
Mis ik het volgende in je paklijst: Een slaapshirt en een kussensloop? Die heb ik er voor mijzelf wel toegevoegd. Verder heel handig je tips. Ik ga in juni de Frances lopen. Hopelijk niet al te druk.
Slim, neem jij een slaapzak of een laken mee in de maand juni?
Voorlopig is een lakenzak voldoende en evt een deken te leen. Voor een lakenzak: er zijn er met extra omslag voor over je kussen. Ik zit nu met een onhandig flapje te modderen
We gaan in juni starten in Gijon en pakken de north route. Is het verstandig om een slaapzak of een laken mee te nemen? Daarnaast vroeg ik me af of we ons ergens moeten aanmelden
Ik heb naar Naline geluisterd en alleen een lakenzak en kussensloop meegenomen en ben daar prima mee uitgekomen. Overal waar ik ben geweesr waren dekens
Hi Naline,
wat een prettig overzicht ! waarvoor dank , ik ga hier zeker veel profijt van hebben
wat bedoel je precies met je gouden tip:rol op een houtplug of iets soortgelijks ?
touw?
Bedankt alvast en fijne zomer
Hoi Kurt, fijn dat het artikel nuttig is voor je! Wat betreft de tip: ik gebruikte een houtplug om een kleine hoeveelheid duct tape op te rollen en handig mee te kunnen nemen. Duct tape komt naar mijn ervaring altijd wel ergens van pas 🙂 maar zo’n grote rol is natuurlijk niet erg handig voor onderweg. Alvast een buen Camino gewenst!
hallo, ik ben van plan om tegen me 50ste (is nog 3jaar) om de camino de norte te wandelen. de 800 km dus.
ik ben nu op zoek naar informatie, wat ik mee moet nemen, waar ik moet zijn, wat ik nodig heb, alles dus! ik heb al leuke website gevonden met info en ben blij om de jouwe te vinden met denk ik het belangrijkste. nu moest je nog tips hebben… welkom. mijn vraag naar jou toe is: viel het mee om dit als vrouw te doen? en is het aangeraden om de camino alleen te doen qua veiligheid bedoel ik dan? of is het veiliger met twee? ik woon in België en zou vertrekken van írun. groetjes
Dag Caroline, wat een mooi plan! Ik kan het alleen maar van harte aanraden. De Camino is als vrouw alleen echt heel goed te lopen, ik heb dat zelf ook gedaan en me geen moment onveilig gevoeld. Hoewel de Norte minder druk is dan de Frances, kom je echt elke dag andere wandelaars tegen (waarvan ook veel vrouwen alleen!) en er zijn veel dorpjes/restaurantjes/accommodaties langs de route. Je voelt je op verreweg de meeste etappes dan ook nooit ver van de bewoonde wereld. Alvast veel plezier met de voorbereidingen! Groeten, Naline
Hallo,
Allereerst erg handige tips. Ik ben mij nog aan het oriënteren om op basis daarvan te beslissen of ik wil gaab lopen of niet. Ik was benieuwd of je iets over de kosten kan zeggen van de reis. En dan meer over de kosten vanaf de start daar zoals hostels, eten, drinken etc (dus niet de spullen die je vooraf al koopt zoals een backpack). Ik dacht als er een schatting is dan weet ik een beetje waar ik vanuit moet gaan
Hoi Pam, fijn dat je wat aan mijn tips hebt! Qua kosten is het lastig om je een compleet plaatje te geven. Ik heb mijn uitgaven niet bijgehouden en het is inmiddels ook al wat jaren geleden dat ik de Camino liep dus ik kan niet zeggen of het nog actueel is.
Wat ik wel zeggen is dat de albergues (goedkoopste overnachtingen, op een slaapzaal) veelal op donatiebasis zijn. Ik weet dat veel pelgrims die met een beperkt budget reisden zo’n 5 euro doneerden per nacht. Krijg je er ook avondeten en/of ontbijt bij, dan is een hoger bedrag natuurlijk wel zo netjes. Verder is de Camino del Norte (die ik liep) over het algemeen iets duurder dan de Camino de Frances. Op de Norte waren er ook redelijk wat albergues die een vast bedrag vroegen, dat was toen ik die liep meestal zo’n 6-8 euro. Je hebt ook particuliere albergues, die zijn vaak wat kleinschaliger en netter, dan betaalde ik zo’n 10-12 euro per nacht. Eten en drinken kan je zo duur maken als je wil. Op veel plekken wordt voor het diner een pelgrim menu aangeboden, wat meestal zo’n 10 euro is voor een flinke maaltijd. Zelf haalde ik meestal onderweg gewoon wat in de supermarkt.
Als je googled op ‘kosten Camino de Santiago’ dan is er wel e.e.a. te vinden van mensen die hun uitgaves helemaal hebben bijgehouden, dat zal je in elk geval een goede indicatie geven.
Succes alvast met de voorbereidingen!
Hallo Naline, wat een complete lijst heb jij. Ikzelf zweer bij een paraplu. Zo’n inklapbare. Ideaal. Met regenkleding zweet je snel, ook zo’n enorme cape is zweterig.
Overmorgen kom ik aan in Santiago de Compostella. Gestart in St Jean Pied de Port (oktober). Als vrouw alleen en over de 60 jaar is dit prima te doen.
En je kunt het idd zo duur of goedkoop maken als je zelf wil. En echt goede oordoppen zijn een must wanneer je in slaapzalen slaapt.
Leuk al deze ervaringen te lezen. Buen Camino.
Hoi Naline,
bedankt voor deze geweldig nuttige lijst.
Ik ga juli/ augustus de Camino del Norte wandelen. Heerlijk.
Hallo,
op zoek naar bruikbare info kwam ik dus ook hier terecht ☺
Ik had altijd al het idee om ooit de camino te doen als ik niet meer werkte maar ik heb nu het plan om niet te wachten tot ik met pensioen ben.
Het is wel de bedoeling van thuis te starten (Oostende, Belgie) dan spreken we dus gauw over enkele maanden. Ik heb hier toch wel 1 en ander kunnen oppikken, dankjewel
Ha Naline, heb jouw lijst en tips gelezen en een aantal zaken ter harte genomen.
Met een gerust hart kan ik – gezondheid, ijs en weder dienende – volgend jaar de Primitivo via de Norte doen.
Hoi Naline, jaren geleden heb ik er over nagedacht om naar Santiago de Compostella te lopen. Om bepaalde redene heb ik toen besloten het niet te doen. Vorige week heb ik 2 mensen gesproken die de tocht deels gelopen hebben. Door hun verhalen ben ik weer helemaal enthousiast geworden. Ik heb nu toch besloten om de tocht te gaan lopen. In eerste instantie vanaf zuid Frankrijk, maar het liefst vanuit mijn woonplaats Utrecht. Daar ben ik nog niet uit.
Door jouw artikel gelezen te hebben is mijn enthousiasme nog meer toegenomen. Dankjewel hiervoor.
Dag Wim, wat leuk om te horen dat je het enthousiasme voor de Camino hebt hervonden. Prachtig plan ook om wellicht zelfs vanuit Utrecht te wandelen. Ik ben op mijn reis verschillende Nederlanders tegengekomen die helemaal vanuit hun woonplaats waren gekomen, vaak in etappes verdeeld over meerdere jaren. Knap hoor! Heel veel plezier met de voorpret en voorbereiding en alvast een ‘buen Camino’ gewenst!
als je vanuit Utrecht gaat lopen ben ik wel benieuwd hoe je je route gaat bepalen of hebt bepaald..
Ik woon in Veenendaal en vind het best lastig om dit uit te zoeken..
Hoi Naline, wat een fijne tips en paklijst. Ik wil begin april 2024 de Camino de Frances gaan lopen. Ik ben nog zoekende naar wat voor een jas ik mee moet nemen. Ik lees in je verhaal en paklijst dat je het vooral met laagjes en fleecevest hebt gered en bij regen de regenjas aan hebt gedaan. Klopt dat? Is een jas niet nodig?
Ik heb er enorm veel zin in en met jouw verhaal steeds meer.